■ روشهای بهینه حفاری وپرکردن چاله ها بخش عمران

روشهای بهینه حفاری وپرکردن چاله ها

مرجع تصویب:بخشنامه های قوه قضاییه
تاریخ تصویب:13/12/1382

دستورالعمل چگونگی حفاری سطوح

شهری برای جلوگیری از سلب ازآسایش و نارضایتی مردم بخشنامه به دادگستری‌های کشورآنجا که حفاری‌های مختلف سطوح شهری به ویژه در شهرهای بزرگ، موجب زحمت و سلب آسایش عمومی و نارضایی اهالی محل می‌گردد، تذکر و هشدار دادگستری استان خراسان، موجب گردیده تا شرکت توزیع نیروی برق شمال خراسان، روشی را که در سال جاری در یکی از خیابان‌های مرکزی شهر بجنورد و به طول چند کلیومتر اجرا کرده است اعلام نماید.
براساس طرح مزبور، مسیر ]را[ به قطعات مناسبی تقسیم کرده‌اند و عملیات حفاری وکابل‌کشی و پرکردن کانال و حمل نخاله را از ساعت 9 شب شروع و تا ساعت 6 صبح به اتمام رسانیده و از ساعت 6 تا 7 صبح نیز به شست‌وشو و تحویل مسیر اقدام کرده‌اند.
نظرسنجی‌ها هم از رضایت مردم حکایت داشته است. تعمیم این روش در حفاری‌های شهرهای مختلف و با تغییرات مناسب با نوع کار، می‌تواند در سامان‌دهی حفاری‌ها و کاهش آلودگی‌ها و مزاحمت‌های ناشی از اجرای طرح‌های مشابه دستگاههای مختلف مؤثر واقع شود، موجبات رفاه و رضای عمومی را فراهم کند. دادگستری‌ها و در جاهایی که دادسراایجاد شده باشد، دادستان‌ها نیز می‌توانند با مطرح کردن جدی نابسامانی‌های حاصل ازطرح‌های ناتمام و مشکل‌آفرین شهری و تعقیب موارد مزاحمت‌آمیز و سالب آسایش عمومی به وظیفة قانونی خود در کشف و تعقیب جرایم، اقدام مقتضی معمول دارند.
سید محمودهاشمی شاهرودی
رئیس قوة قضاییه

شرح کامل مصوبه
تاریخ صدور: 1385/02/13
ماده یکم (1) شهرداری تهران مــوظف است براساس مفاد دستورالعمل نحوه صدور مجوز حفاری در سطح شهر تهران که پیوست لاینفک این مصوبه و ممهور به مهر شورای اسلامی شهر تهران می‌بــاشد ، بــا شفاف‌سازی و تفکیک مـراحل مختلف عملیات اجـرایی ، نسبت به هماهنگی کلیه سازمانهای متقاضی حفاری در سطح شهر تهران اقدام نمایــد . تبصـره شهـرداری تهران موظف است بــلافاصله پس از ابــلاغ این مصوبه بـا تشکیل کمیسیون هماهنگی امور حفاری در سطح شهر تهران ( موضوع مبحث دوم دستورالعمل پیوست) ، حداکثر ظرف مدت دو (2) ماه نسبت به انجام وظایف زیر اقدام و گزارش عملکرد اجرای این مصوبه را به کمیسیون توسعه و عمران شهـری شورای اسلامی شهر تهران ارایه نماید .
الف ـ تشکیل کمیته های کاری موضوع مبحث دوم دستورالعمل پیوست
ب ـ انجام وظایف مندرج در مادتین بیستم (20) و بیست و یکم (21) دستورالعمل پیوست جهت تعیین چهارچوب و اسناد مربوط به انتخاب یا تشکیل دستگاه نظارت و آزمایشگاه‌های ذیصلاح
ج ـ تجهیز و تکمیل امکانات و نیروی متخصص مورد نیاز
د ـ انجام وظایف مندرج در مفاد ماده‌های پانزدهم (15) ، شانزدهم(16) و تبصره‌ی سوم (3) ذیل ماده هفدهم (17) و تبصره ذیل ماده هجدهم (18) دستورالعمل پیوست ماده دوم (2) شهرداری تهران موظف است حداکثر ظرف مدت یک سال از تاریخ ابلاغ این مصوبه ، مطالعات جامع کانال مشترک تاسیسات در سطح شهر را تهیه وجهت تصویب به شورای اسلامی شهر تهران ارائه نماید .
تبصره یکم (1) با توجه به قدرت اجرایی و نفوذ جایگاهی کمیسیون هماهنگی امور اجرایی شهر و با استناد به تبصره چهارم (4) ، ذیل ماده سوم (3) دستورالعمل پیوست ، برنامه‌ریزی و تهیه اسناد اجرایی موضوع این ماده پس از تشکیل کمیسیون از طریق کمیته های کاری آن کمیسیون راهبری می شود .
تبصره دوم(2) منظور از مطالعات جامع کانال مشترک تاسیسات در این مصوبه مطالعات تخصصی ، اسناد فنی فاز یک و دو و متره و برآورد اجرای طرح و برنامه زمان‌بندی آن می باشد .
تبصره سوم(3) با توجه به تهیه طرح کانال مشترک در سطح منطقه 22 ، شهرداری تهران موظف است حداکثر تا پایان شهریور 1385 نسبت به آغاز عملیات اجرایی کانال مشترک تاسیسات در سطح این منطقه اقدام نماید و هزینه‌های مربوط را با هماهنگی از طریق کمیسیون هماهنگی امور اجرایی از منابع قابل دسترسی استحصال نماید .
تبصره چهارم (4) شهرداری تهران موظف است از تاریخ ابلاغ این مصوبه در کلیه معابر جدید بزرگراهی و اصلی که احداث خواهد نمود طراحی و احداث کانال مشترک را به مورد اجرا در آورد.
تبصره پنجم (5) شهــرداری تهران موظف است در بودجـه سالیانه شهرداری تهـران ردیف‌هـای درآمدی و هزینه‌ای مــرتبط با اجرای این دستورالعمل را پادار نماید . موضوع هزینه‌هایماده سوم(3 ): شهرداری تهران موظف است میزان پارامترریالی مندرج در ماده بیست و هشتم (28) دستورالعمل پیوست این مصوبه را حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه محاسبه و طی لایحه جهت بررسی و تصویب به شورای اسلامی شهر تهران ارائه نماید.
تبصره یکم (1) دریافت سایر هزینه‌ها ، اعم از هزینه‌های مرمت یا خسارات قهری ناشی از حفاری براساس فهرست بهای واحد ترمیم و بازسازی نوارحفاری در معابر شهری که توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ابلاغ و برابر بخشنامه‌های شاخص تعدیل در هر دوره به هنگام می شود، تعیین می‌شود.
تبصره دوم (2) : شهرداری تهران موظف است درآمد حاصل از امور حفاری موضوع این مصوبه و دستورالعمل پیوست آن اعم از هزینه های صدور مجوز ، ترمیم ، روسازی ، خسارات قهری وامثالهم را به خزانه (شهرداری) واریز و صرفاً به مصرف امور مرتبط به ترمیم نوارهای حفاری ، مطالعات و برنامه ریزی و اجرای کانال مشترک تاسیسات شهری برساند .
ماده چهارم (4 ) : شهرداری تهران موظف است شش ماه پس از ابلاغ این مصوبه نسبت به تهیه و ارائه گزارش از نقاط ضعف و قوت دستورالعمل پیوست این مصوبه به همراه پیشنهادات به منظور اصلاحات ضروری به شورای اسلامی شهر تهران اقدام نماید و پس از آن به منظور به هنگام نگه داشتن دستورالعمل مذکور اصلاحات را بنا به ضرورت در قالب لایحه تدوین و به صورت سالانه جهت بررسی و تصویب به شورای اسلامی شهر تهران ارائه نماید .
دستورالعمل مشتمل بر سی و پنج (35) مادهپیوست مصوبه « نحوه صدور مجوز حفاری در شهر تهران » و سی و چهار (34) تبصره ممهور به مهر شورای اسلامی شهر تهران ) مصوب دویست و بیست و سومین جلسه رسمی ـ علنی ـ عادی شـورای اسـلامی شهـر تهــران ( دوره دوم ) به تاریخ سه‌شنبه پانزدهم فروردین‌ماه سال 1385 ( 2/223/2/85)

مبحث اول: کلیات ماده یکم (1) مستندات قانونی مستندات قانونی این آئین نامه به شرح زیر می باشد:
الف ـ مصوبه آئین نامه هماهنگی اقدامات عمرانی موسساتی که خدمات آنها در داخل محدوده شهرها مستلزم حفاری معابر و احداث تاسیسات می باشد. به تاریخ 4/11/1366 هیئت دولت.
ب ـ قانون احداث تونل مشترک شهری ـ مصوب به تاریخ بیست و هفتم بهمن‌ماه سال 1372.
ج ـ دستورالعمل نحوه هماهنگی و صدور مجوز حفاری در سطح شهر های کشور ـ مصوب کمیسیون عالی هماهنگی امور اجرائی شهرهای کشور در سال 1367. تبصره از آنجائی که روح حاکم بر این آئین نامه برگرفته از دستورالعمل نحوه هماهنگی و صدور مجوز حفاری در سطح شهرهای کشور می باشد (بند ج) لذا در متن استناد مستقیم به این دستورالعمل نشده است ولی هر جا که نیاز به استفاده از مستندات بندهای (الف ) ، (ب) و (ج) بوده به صراحت به آن‌ها اشاره شده است.

ماده دوم (2) تعاریف و اصطلاحات اصطلاحات مندرج در این دستورالعمل دارای مفاهیم زیر می‌باشند:
الف ـ اشتراک: عبارتست از استفاده مشترک حقیقی یا حقوقی از انشعاب برق ، گاز، تلفن، آب و فاضلاب بصورت مجزا.
ب ـ اقدامات ترمیمی یا اضطراری (حفاری‌های اضطراری):عبارتست از حفاری‌ها و عملیاتی که موردی بوده و قابل پیش‌بینی نمی‌باشد و رفع مشکلات ناشی از آن در اسرع وقت ضروری می‌باشد. مانند ترکیدگی و نشت لولـه‌های آب، گاز و فاضلاب و خرابی و سوختگی کابلهای برق و مخابرات که موجب قطع کامل ارتباط تلفنی و برق می‌شود.
ج ـ انتقال تاسیسات از ملک دیگران به معابر عمومی: عبارتست از انتقال لولـه‌های آب و فاضلاب و گاز و یا کابلهای برق و مخابرات از محدوده ملک اشخاص (در صورت تقاضای آنان و با تمایل سازمان مربوطه) به معبر عمومی که مقدار حفاری در این قبیل موارد حداکثر پانصد ( 500) متر طول می‌باشد.
د ـ انشعاب: عبارتست از یک مورد حفاری در سطح سواره‌رو یا پیاده‌رو که معمولاً بصورت عرضی می‌باشد و هدف از آن انتقال آب، برق، تلفن، گاز از شبکه اصلی بصورت فرعی است به منظور رساندن خدمات مذکور به متقاضی اشتراک و یا اتصال منازل و سایر واحدها به شبکه جمع‌آوری فاضلاب.
هـ ـ ایجاد شبکه: عبارتست از ایجاد شبکه جدید و یا توسعه شبکه‌ای که در یک یا چند منطقه شهرداری انجام می‌شوند و قابل پیش‌بینی و برنامه‌ریزی می‌باشد.
وـ برنامه: عبارت است از مجموعه فعالیت‌های مشخص با مقادیر معین، که برای مدت پنج (5) سال یا کمتر، مبتنی بر هدف‌ها و سیاست‌های مصوب همراه با پیش‌بینی منابع مادی و هزینه‌های لازم و منقسم به برنامه سالانه اجرائی تهیه و تدوین شود .
زـ پروژه : فعالیت‌های اجرائی و جاری مشتمل بر عملیات و خدمات مشخص، در قالب برنامه یکسالـه، که در تطبیق با مفاهیم قانون برنامه و بودجه احیاناً ممکن است عناوینی نظیر طرح عمرانی انتفاعی، طرح عمرانی غیرانتفاعی، طرح مطالعاتی را بخود اختصاص دهد.
ح ـ پیمانکار حفاری: شخص حقیقی یا حقوقی طرف قرارداد با دستگاه متقاضی حفاری جهت اجرای پروژه های مذکور.
ط ـ تدابیر ایمنی: عبارت است از اقدامات ایمنی و تمهیدات لازم که شرکت‌ها یا سازمان‌های تاسیساتی می‌باید جهت جلوگیری از بروز خطرات و خسارات احتمالی به شهروندان، وسایط نقلیه و امور شهری در محل‌های حفاری بکار گیرند.
ی ـ تقویت شبکه (کابل یا لولـه): عبارتست از تقویت در میزان ظرفیت یک کابل یا لولـه، که اهمیت اجرای آن محسوس بوده و در قالب برنامه یکسالـه غیرقابل پیش‌بینی بوده است که مقدار حفاری در این قبیل موارد حداکثر پانصد (500) متر طول می‌باشد.
ک ـ جرائم : عبارت است از وجوهی که به دلایلی چون تغییر مشخصات حفاری و یا طولانی‌تر شدن زمان آن و یا عدم رعایت مشخصات فنی توسط دستگاه متقاضی تحت عنوان جریمه در نظر گرفته شده و شهرداری تهران مستحق دریافت آن از دستگاه های ذیربط خواهد بود.
ل ـ حفاری : عبارتست از هرگونه برش، تراش یا کندن سطح معابر شهری (آسفالت ـ موزائیک ـ بتن و...) به عرض مشخص و خاکبرداری تا عمق مورد نظر و کوبیدن و آماده‌سازی بستر خاکبرداری شده جهت کارگذاری کابل یا لولـه.
م ـ حفاری تونلی: عبارتست از ایجاد یک حفره افقی در عمق زمین (در طول یا عرض خیابان) از طریق حفر چاه‌های عمودی برای دسترسی و اتصال حفره‌های عمودی به یکدیگر بدون تخریب آسفالت یا سطح معبر.
ن ـ حوضچه (منهول): عبارتست از حوضچه‌هائی‌که برای دسترسی به شیرهای گاز، آب و فاضلاب و مفاصل‌بندی و محل اتصالات تلفن و برق بصورت بتون‌آرمه (پیش‌ساخته و یا در محل ساز) یا سایر مصالح مقاوم بوده که در محل‌های موردنیاز و مناسب تعبیه یا احداث می‌شود.
س ـ خطوط انتقال: عبارت از کابل یا لولـه که وظیفه انتقال را بعهده داشته و فاقد انشعاب‌های عرضی برای اشتراک می‌باشد.
ع ـ دستگاه متقاضی حفاری: عبارت است از شرکت مخابرات، سازمان آب و فاضلاب، وزارت نیرو، شرکت گاز، شرکت نفت و دیگر سازمان‌هایی که دارای طرح، برنامه و یا پروژه حفاری باشند.
ف ـ طرح: عبارت است از پیش‌بینی فعالیت‌های آینده سازمان براساس اهداف و خط‌مشی تعیین شده (بعنوان راهنمای برنامه‌های سازمان و یا شرکت‌های حفاری)، که می‌باید همواره توسط واحدهای ذیربط به شهرداری ارائه شود.
ص ـ کانال یا ترانشه: عبارتست از مسیر خاکبرداری شده نوار حفاری جهت کارگذاری کابل یا دیگر تاسیسات دستگاه متقاضی حفاری .
ق ـ کمیسیون عالی هماهنگی: منظور کمیسیون موضوع آئین نامه هماهنگی اقدامات عمرانی موسساتی که خدمات آنها در داخل محدوده شهرها مستلزم حفاری معابر و احداث تاسیسات است، می باشد که مصوب به تاریخ 4/11/1366 هیأت وزیران است.
ر ـ کمیسیون هماهنگی: منظور کمیسیون موضوع ماده چهارم (4) ، مصوبه به تاریخ 4/11/1366 هیئت وزیران در خصوص هماهنگی امور حفاری در شهر تهران می باشد.
ش ـ مدت حفاری : عبارت است از زمان مجازی که باتوجه به طول، عمق و نوع حفاری برابر جداول موجود در این دستورالعمل می‌باید شرکت و سازمان حفار در مدت زمان مزبور نسبت به بازسازی و اعاده وضع به حال سابق اقدام نماید.
ت ـ. مشترک : عبارتست از استفاده کننده حقیقی یا حقوقی که انشعاب برق، گاز، تلفن، آب و فاضلاب مورد تقاضایش، طبق مقررات شرکت مربوطه برقرار شده باشد.
ث ـ مشخصات حفاری : عبارت است از طول، عرض، عمق و محل حفاری که شرکت‌ها یا سازمان‌های تاسیساتی مکلفند همراه با درخواست صدور مجوز حفاری به شهرداری تهران ارائه نمایند.
خ ـ منطقه آزاد : منطقه‌ای که هنوز حفاری نشده و تاسیساتی در آن گذاشته نشده و در اختیار شهرداری می‌باشد و بدیهی است هرنوع استفاده از منطقه مزبور منوط به موافقت شهرداری و هماهنگی در کمیسیون هماهنگی می‌باشد.
ظ ـ مواصلات : عبارتست از خطوط ارتباطی عبور و مرور سطح شهر در عرض‌های مختلف برای پیاده یا سواره.
ض ـ نوار حفاری: عبارتست از حفاری‌های منظم که به منظور ارائه خدمات سازمان‌های ذیربط با عرض و عمق متناسب با ابعاد و قطر لولـه و کابل در داخل مناطق اختصاص یافته در سطح معبر (که ممکن است طولی یا عرضی باشد) ایجاد می‌شود .
ظ ـ هزینه‌ها و عوارض مرمت و خسارت : عبارت است از مبالغی که شهرداری تهران بابت خسارات وارده (پنهان و آشکار) به امور خدماتی شهر، ابنیه، فضای سبز به علاوه مبالغی که بابت ترمیم محل‌های حفاری شده و آسفالت و هزینه‌های مترتب بر آنها برابر تعرفه‌های این دستورالعمل دریافت می‌نماید.

مبحث دوم: نحوه هماهنگی امور در کمیسیون هماهنگی امور حفاری در سطح شهر ماده سوم (3) شرح وظایف کمیسیون هماهنگی امور اجرایی شهرتهران وظایف کمیسیون هماهنگی امور اجرایی شهرتهران بر اساس ماده پنجم (5) مصوبه به تاریخ 4/11/66 هیأت وزیران به شرح ذیل می باشد:
الف ـ ایجاد هماهنگی در چارچوب ضوابط و معیارها و دستورالعمل‌های کمیسیون عالی در کارهای اجرائی موسسات مشمول ماده یکم (1) این دستورالعمل .
ب ـ رفع مشکلات ناشی از تصمیمات متخذه که در اجرا مواجه با مشکل می شود.
ج ـ اتخاذ تصمیم نسبت به سایر مسائلی که از طرف هر یک از اعضاء از طریق دبیرخانه مطرح می شود.
د ـ نظارت بر اجرای ضوابط و معیارها و دستورالعمل‌های مصوب کمیسیون عالی هماهنگی.
هـ ـ تهیه و تنظیم گزارشهای تحلیلی در خصوص مسائل، مشکلات و عملکرد کمیسیون و ارسال آن به کمیسیون عالی.
تبصره یکم (1) (با استناد به ماده هشتم (8) مصوبه فوق الذکر) کمیسیون هماهنگی مکلف است ظرف مدت پانزده (15) روز پس از دریافت برنامه های دستگاه ها در چارچوب وظایف خود نسبت به آنها تصمیم گیری و نتیجه را به دستگاه مربوط ابلاغ نماید.
تبصره دوم (2) (با استناد به تبصره یکم (1) ذیل ماده پنجم (5) مصوبه فوق الذکر) جلسه با حضور سه چهارم ( ¾ ) اعضاء رسمیت یافته و تصمیمات آنان با اکثریت آراء برای سازمان‌های ذیربط لازم الاجراء است.
تبصره سوم (3) (با استناد به تبصره دوم (2 ) ذیل ماده پنجم (5) مصوبه فوق الذکر) در صورت تساوی آراء مناط اعتبار، طرفی است که رأی شهردار جزء آن می باشد.
تبصره چهارم (4) با توجه به نیاز به احداث تونل مشترک تاسیسات زیرزمینی، بحث برنامه ریزی و اجرای این موضوع خصوصاً در توسعه مناطق جدید شهری یکی از وظایف اصلی کمیسیون مذکور می باشد.

ماده چهارم (4) اعضای کمیسیون هماهنگی اعضای کمیسیون هماهنگی بر طبق مصوبه به تاریخ 4/11/66 هیأت وزیران عبارتند از:
الف ـ شهردار تهران یا معاون فنی وعمرانی شهردار تهران (رئیس کمیسیون)
ب ـ مدیر مهندسی و طرح‌ها و یا مدیر بهره برداری و گاز رسانی شرکت ملی گاز ایران ج ـ مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب تهران یا نماینده تام الاختیار وی
د ـ مدیرعامل برق تهران یا نماینده تام الاختیار وی
هـ ـ معاون توسعه و مهندسی شرکت مخابرات یا نماینده تام الاختیار وی
و ـ مدیرعامل شرکت مترو یا نماینده تام الاختیار وی
ز ـ رئیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ
ح ـ مسوولان سایر سازمان‌هایی که حضور آنها در جلسات به تشخیص شهرداری تهران ضروری است.
تبصره یکم (1) با استناد به بند (ح) ماده فوق‌الذکر حضور سازمان‌های زیر بر اساس تشخیص شهرداری جهت شرکت در کمیسیون هماهنگی ضروری می باشد:
الف ـ مدیرعامل شرکت فاضلاب تهران یا نماینده تام الاختیار وی
ب ـ مدیرعامل شرکت خطوط لولـه و مخابرات نفت ایران ـ منطقه تهران
ج ـ معاون حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران
دـ معاون خدمات شهری شهرداری تهران

هـ ـ مدیرکل روابط عمومی و بین الملل شهرداری تهران ماده پنجم (5) کمیسیون مذکور دارای کمیته های کاری زیر میباشد:
الف ـ کمیته فنی
ب ـ کمیته هماهنگی پروژه ها
ج ـ کمیته حفاری

منطقه ماده ششم (6) کمیته فنی کمیته فنی از ارکان کمیسیون هماهنگی امور حفاری بوده و دارای وظایف و اعضای زیر میباشد:

الف ـ‌ وظایف
1ـ تهیه و تنظیم دستورالعمل‌ها، آیین‌نامه‌ها، ضوابط و مقررات و روش‌های مربوط اعم از عمرانی، ترافیکی، ایمنی ، خدمات شهری، اطلاع رسانی، مالی و ...
2ـ بررسی و پیشنهاد روش‌ها و قیمت‌های جدید و به هنگام نمودن اقلام فهرست بهای مربوط
3ـ بررسی مواردی‌که از طریق دبیرخانه کمیسیون ارجاع می‌شود.
4ـ بررسی و پیشنهاد روش‌های جدید مرمت نوارهای حفاری و همچنین نوع حفاری

ب ـ اعضاء
1- مدیرکل هماهنگی فنی وعمرانی مناطق و سازمان‌ها (رئیس کمیته)
2- مدیرعامل سازمان مشاور فنی ومهندسی شهرتهران یا نماینده تام‌الاختیار
3- رئیس مرکز مطالعات ژئوتکنیک و مقاومت مصالح یا نماینده تام‌الاختیار
4- مدیرعامل سازمان حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران
5- مدیرکل خدمات شهری
6- دو نفر کارشناس متخصص با انتخاب رئیس کمیته

ماده هفتم (7) کمیته هماهنگی پروژه‌ها کمیته هماهنگی پروژه ها نیز از ارکان کمیسیون هماهنگی امور حفاری بوده و دارای وظایف و اعضای زیر می باشد:

الف ـ وظایف
1ـ هماهنگی امور حفاری واقع در محدوده و حریم پروژه‌ها
2ـ بررسی تعارض تاسیسات با پروژه های عمرانی و ارائه راهکار مناسب
3ـ هماهنگی امور حفاری با هر گونه طرح‌های جامع و تفصیلی شهرداری
4ـ بررسی امور ارجاعی از دبیرخانه کمیسیون

ب ـ اعضاء
1- مدیرکل هماهنگی برنامه و اعتبارات فنی وعمرانی (رئیس کمیته)
2- مدیرعامل سازمان مشاور فنی ومهندسی شهرتهران یا نماینده تام‌الاختیار
3- مدیرعامل سازمان مهندسی و عمران شهرتهران
4- دو نفر کارشناس متخصص به انتخاب رئیس کمیته

ماده هشتم (8)
کمیته حفاری منطقه کمیته حفاری منطقه دارای وظایف و اعضای ذیل می باشد:
الف ـ وظایف

1ـ دریافت برنامه‌های آتی حفاری موسسات مشمول دستورالعمل
2ـ بررسی و هماهنگی برنامه‌های حفاری موسسات با یکدیگر
3ـ بررسی و هماهنگی برنامه‌های حفاری با طرح‌های بهسازی معابر
4ـ تایید برنامه‌های حفاری و ارسال به دبیرخانه کمیسیون هماهنگی
5ـ ارسال برنامه‌های حفاری که با طرح‌های عمرانی شهرداری تداخل دارد به دبیرخانه کمیسیون
6ـ محاسبه و اخذ هزینه و عوارض متعلقه
7ـ صدور مجوز حفاری
8ـ نظارت بر عملکرد حفاری موسسات
9ـ رفع مشکلات بوجود آمده درخصوص حفاری‌های منطقه
10ـ ارسال نظرات و پیشنهادات تحلیلی درخصوص حفاری‌ها به دبیرخانه کمیسیون
11ـ نظارت برحسن اجرای ضوابط، معیارها و دستورالعمل‌های مصوب
12ـ اجرای مواردی که از طریق دبیرخانه کمیسیون ابلاغ می‌شود.
13ـ ارسال عملکرد ماهانه حفاری‌ها به دبیرخانه کمیسیون
14ـ نظارت برحسن اجرای اطلاع‌رسانی حفاری‌ها به شهروندان محترم
15ـ بررسی برنامه‌های حفاری ماه آینده و عملکرد ماه گذشته موسسات در جلسات ماهانه
16- تصمیم گیری و صدور مجوز جهت اجرای حفاری های اضطراری و انشعابات
تبصره‌ یکم (1) در صورت بروز اختلاف در کمیته به نحوی که قابل حل نباشد موضوع به دبیرخانه کمیسیون ارجاع می‌شود .
ب ـ اعضای کمیته حفاری منطقه
1- معاون فنی وعمرانی منطقه (رئیس کمیته)
2- نماینده تام‌الاختیار شرکت گاز تهران بزرگ
3- نماینده تام‌الاختیار شرکت آب و فاضلاب تهران
4- نماینده تام‌الاختیار شرکت فاضلاب تهران
5- نماینده تام‌الاختیار شرکت برق منطقه‌ای تهران
6- نماینده تام‌الاختیار شرکت مخابرات استان تهران
7- معاون حمل ونقل و ترافیک منطقه
8- معاون خدمات شهری منطقه 9- رئیس راهنمایی و رانندگی منطقه
10- رئیس روابط عمومی شهرداری منطقه
تبصره‌ دوم (2) نمایندگان دستگاه‌های متقاضی حفاری به عنوان مطلع و ناظر و حسب مورد در جلسات کمیته شرکت می نمایند.

ماده نهم (9) زمان‌بندی برگزاری جلسات کمیسیون و کمیته‌های مربوط زمان برگزاری جلسات کمیسیون و کمیته های فوق الذکر به شرح ذیل می باشد:

الف ـ کمیسیون هماهنگی امور اجرایی شهرتهران
1ـ هماهنگی در طرح و برنامه (مقطع شهریورماه)
2ـ هماهنگی در زمان اجراء (مقطع خردادماه)
3ـ هماهنگی در امور جاری (در اواسط هر ماه ) تبصـره کمیسیون در ماه‌های فروردین و اردیبهشت جلسه‌ای نخواهد داشت و برگزاری جلسه فوق‌العاده منوط به تشخیص و دعوت رئیس کمیسیون خواهد بود .
ب ـ کمیته فنی جلسات کمیته فنی در ابتدای هرماه برگزار می‌شود. ضمن آنکه بنا به ضرورت و به تشخیص رئیس کمیته قابل افزایش می‌باشد.
ج ـ کمیته‌ هماهنگی پروژه‌ها جلسات کمیته هماهنگی پروژه‌ها در ابتدای هرماه برگزار می‌شود . ضمن آنکه بنا به ضرورت و به تشخیص رئیس کمیته قابل افزایش می‌باشد.
د ـ کمیته حفاری منطقه جلسات کمیته حفاری منطقه در ابتدای هرماه برگزار می‌شود. ضمن آنکه بنا به ضرورت و به تشخیص رئیس کمیته قابل افزایش می‌باشد

ماده دهم (10)
محل دبیرخانه کمیسیون‌ و کمیته‌های مربوط دبیرخانه کمیسیون هماهنگی امور اجرایی شهر تهران در حوزه معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران و دبیرخانه کمیته فنی در اداره کل هماهنگی فنی و عمرانی مناطق و سازمان‌ها و دبیرخانه کمیته هماهنگی پروژه‌های در اداره کل هماهنگی برنامه و اعتبارات فنی و عمرانی و دبیرخانه کمیته حفاری منطقه در حوزه معاونت فنی و عمرانی منطقه استقرار خواهند داشت . ماده یازدهم (11) موارد ارجاعی به کمیسیون مواردی که به کمیسیون ارائه می شود بر حسب نوع معبر(آزاد راه، بزرگراه و...) و حجم عملیات حفاری به شرح ذیل می‌باشد . الف ) کلیه حفاری‌ها درآزادراه‌ها، بزرگراه‌ها و شریان‌های اصلی جهت صدور مجوز به کمیسیون ارجاع می شود تبصره تعریف انواع معابر درون شهری به شرح ذیل می‌باشد : 1 ـ آزادراه‌ها این معابر ، پیوند دهنده شهرها به یکدیگر هستند ومی‌توان ند از داخل شهرها هم گذر کنند و در تراز بالایی از لحاظ سطح خدمت و سرعت قرار دارند . در این نوع معابر هیچ‌گونه دسترسی کلی وجود ندارد و این‌گونه معابر می‌توان د تنها با بزرگراه‌ها ارتباط داشته باشند . در این گونه معابر ظرفیت هر خط یک‌هزار و هشتصد (1800) وسیله نقلیه معادل سواری در ساعت می‌باشد . سرعت عمل این گذرگاه‌ها در ساعات غیر اوج بین 80 تا 110 کیلومتر در ساعت و در ساعات اوج بین 50 تا 70 کیلومتر در ساعت است (آزادراه شهید همت و یا آزادراه تهران ـ کرج ) 2 ـ بزرگراه‌ها این معابر پیوند دهنده مراکز عمده فعالیت در سطح شهر و مرتبط با آزادراه‌ها هستند. سرعت سفر در این معابر بالا می‌باشد . ظرفیت هر خط 1600 وسیله نقلیه معادل سواری در ساعت می‌باشد . کنترل دسترسی در این معابر به طو رکامل وجود دارد . در این نوع معابر تقاطع‌ها غیر همسطح می‌باشند . سرعت عملی در این معابر در ساعات غیر اوج بین 60 تا 80 کیلومتر در ساعت و در ساعات اوج بین 45 تا 60 کیلومتر در ساعت است (بزرگراه مدرس ) 3 ـ شریان‌های اصلی این معابر با بزرگراه‌ها و دیگر شریان‌ها در ارتباط هستند این معابر دارای تقاطع‌های همسطح هستند و حاوی حجم بالایی از ترافیک می‌باشند . ظرفیت هر خط 1100 وسیله نقلیه معادل سواری در ساعت می‌باشد . عرض حریم کامل این معابر معمولاً بین 35 تا 45 متر می‌باشد . سرعت عملی در این معابر در ساعت غیر اوج بین 50 تا 60 کیلومتر و در ساعت اوج بین 30 تا 40 کیلومتر است (خیابان آزادی ) ملاک عمل جهت ارجاع به کمیسیون ظرفیت هر خط می‌باشد نه عرض معبر . 4 ـ شریان‌های فرعی این نوع معابر با شریان‌های اصلی و جمع‌کننده‌ها مرتبطند و سطح خدمت و سرعت عملی در آن‌ها نسبت به شریان‌های اصلی پائین‌تر است عرض حریم کل این معابر معمولاً بین 20 تا 30 متر می‌باشد ظرفیت هر خط 1000 وسیله نقلیه معادل سواری در ساعت می‌باشد و سرعت عملی در این گذرگاه‌ها تقریباً همانند شریان‌های اصلی است .(خیابان بهار شیراز ) 5 ـ جمع‌آوری کننده‌ها این معابر که به طور همزمان دسترسی و حرکت را تأمین می‌کند ارتباط دهنده معابر شریانی یا محلی هستند و جریان از حجم و سرعت کمتری برخوردار است ظرفیت هر خط 800 وسیله نقلیه معادل سواری می‌باشد سرعت عملی در این گذرگاه‌ها به علت محدودیت سرعت در ساعت اوج و غیر اوج 25 تا 35 کیلومتر است . (خیابان منوچهری ) 6 ـ خیابان‌های محلی این معابر که بر بالای دسترسی را تأمین می‌کنند ارتباط را با کوچکترین واحدهای تجمع برقرار می‌سازند و دارای پائین‌ترین حجم و سرعت می‌باشند . ب ) چنانچه حجم عملیات حفاری به لحاظ طول و یا عرض عملیات از حدود معمول بیشتر باشد جهت اتخاذ تصمیم و صدور مجوز به دبیرخانه کمیسیون ارجاع می‌شود . تشخیص موضوع برعهده دبیرکمیته حفاری می‌باشد. ماده دوازدهم (12) نحوه ارجاع کار به کمیسیون و گردش کار کمیسیون به منظور گردش کارهای ارجاعی دارای یک دبیرخانه به شرح وظایف ذیل می‌باشد: الف ـ تعیین تاریخ جلسات و دعوت از اعضاء همراه با اعلام موضوع جلسه ب ـ دبیری جلسات کمیسیون ج ـ تنظیم و ابلاغ مصوبات کمیسیون د ـ پیگیری اجرای مصوبات هـ ـ دریافت گزارشات تحلیلی از کمیته‌های حفاری و هماهنگی پروژه‌های مطروحه در کمیته فنی وـ جمع‌بندی و آماده نمودن گزارشات تحلیلی جهت طرح در کمیسیون ز ـ دریافت برنامه‌های حفاری از کمیته‌های حفاری ح ـ دریافت عملکرد حفاری ماهانه کمیته‌های حفاری ط ـ سایر مواردی که از طریق کمیسیون ارجاع شود ک ـ پی‌گیری کلیه مصوبات شورای اسلامی شهرتهران درخصوص تاسیسات شهری ل ـ تشخیص عدم نیاز بررسی طرح پیشنهادی توسط کمیسیون و ارجاع مجدد کار به کمیته حفاری منطقه جهت رسیدگی و اعلام نتیجه به کمیسیون تبصره یکم (1) کمیته فنی، کمیته‌ هماهنگی پروژه‌ها و کمیته حفاری مناطق نیز دارای دبیرخانه می‌باشند که باتوجه به شرح وظایف کمیته‌ها اقدام می‌نمایند. تبصره دوم (2) دبیر کمیته و کمیسیون به ترتیب با ابلاغ رئیس کمیته و یا رئیس کمیسیون تعیین می‌شوند. ماده سیزدهم (13) نحوه ارجاع کار به کمیته فنی و گردش کار باتوجه به شرح وظایف کمیته فنی، عموم کارها از طریق دبیرخانه کمیسیون به این کمیته ارجاع شده و کمیته موظف است ظرف مدت لازم و تعیین شده توسط کمیسیون نسبت به اعلام نظر اقدام نماید و علاوه بر موارد فوق کمیته می‌توان در خصوص تهیه دستورالعمل‌ها، آئین‌نامه‌ها و روش‌های بهبود اجرا برنامه ریزی نموده و نتایج را بطور مستمر به کمیسیون پیشنهاد نماید. ماده چهاردهم (14) نحوه ارجاع کار به کمیته هماهنگی پروژه ها و گردش کار آن با توجه به شرح وظایف کمیته هماهنگی پروژه ها، عموم کارها از طریق دبیرخانه کمیسیون به کمیته ارجاع شده و کمیته موظف است ظرف مدت لازم و تعیین شده از سوی کمیسیون نسبت به اعلام نظر اقدام نماید. تبصـره مجریان پروژه های عمرانی شهرداری تهران موظفند وضعیت تعارض تاسیسات با پروژه ها را مشخص و با اعلام گزینه های مناسب به منظور رفع تعارض، موضوع را به دبیرخانه کمیسیون ارجاع نمایند تا موضوع از طریق کمیسیون به کمیته هماهنگی ارجاع شده و کمیته پس از بررسی نسبت به اعلام نظر اقدام نماید. مبحث سوم: نحوه درخواست و صدور مجوز حفاری ماده پانزدهم (15) نحوه درخواست و صدور مجوز حفاری طی مراحل ذیل صورت می گیرد: الف ـ مرحله طرح و برنامه ب ـ مرحله اجرا ج ـ مرحله امور جاری د ـ مرحله نظارت و کنترل ماده شانزدهم (16) مرحله طرح و برنامه موسسات متقاضی حفاری باید برنامه‌های سال آتی خود را ابتدای شهریورماه هرسال به کمیته حفاری منطقه ارسال ‌نمایند و برنامه‌های حفاری در کمیته مورد بررسی قرار گرفته و حداکثر تا 20 شهریورماه به دبیرخانه کمیسیون ارسال می‌شود . دبیرخانه کمیسیون با جمع آوری کلیه برنامه‌های حفاری سال آینده موسسات متقاضی، آنها را در جلسه کمیسیون مطرح و بعد از تصویب به کمیته‌های حفاری مناطق ابلاغ می‌نماید. آخرین زمان ابلاغ برنامه‌ها 30 شهریورماه خواهد بود. تبصـره به منظور ایجاد یک سیستم واحد در کلیه کمیته‌های حفاری، دبیرخانه کمیسیون موظف به تهیه فرم‌های یکسان و ارائه به کمیته‌ها خواهد بود. ماده هفدهم (17) مرحله اجرا درطی خردادماه هر سال زمان تصویب نهایی برنامه‌های حفاری جهت اجرا خواهد بود در این خصوص موسسات متقاضی، برنامه‌های خود را به کمیته حفاری منطقه ارائه می نمایند و کمیته موظف است بعد از هماهنگی نهایی برنامه‌ها را حداکثر تا ده خرداد به دبیرخانه کمیسیون ارجاع نماید. دبیرخانه کمیسیون با جمع‌آوری کلیه برنامه‌های مذکور موظف است حداکثر تا بیست خرداد مصوبه نهایی کمیسیون درخصوص حفاری‌ها را به کمیته ابلاغ نماید. به منظور وجود یک سیستم واحد در این خصوص دبیرخانه کمیسیون موظف به تهیه فرم‌های یکسان و ارائه به کمیته‌ها خواهد بود. ماده هجدهم (18) مرحله امور جاری کمیته های حفاری فقط درخصوص مواردی تصمیم خواهند گرفت که مصوبه کمیسیون را دارند چنانچه موسسه‌ای خارج از برنامه‌های خود تقاضای حفاری نماید مصوبه کمیسیون الزامی است. تبصره یکم (1) دستگاه متقاضی حفاری با مشخص نمودن کلیه جزئیات عملیات حفاری و اخذ مجوز هماهنگی از کلیه شرکت‌هایی که در زیر یا روی زمین دارای تاسیسات می‌باشند به همراه نقشه دقیق مسیر ، موضوع را به دبیرخانه کمیته حفاری ارجاع می‌نماید. دبیرخانه کمیته موظف است حداکثر ظرف مدت 48 ساعت درخواست را به دستگاه نظارت جهت بررسی مسیر حفاری و اعلام هزینه اولیه ارسال نماید دراین خصوص دستگاه نظارت به شرح ذیل اقدام می‌نماید: الف ـ چنانچه مسیر حفاری در معابر آزادراهی، بزرگراهی و شریانی اصلی قرار داشته باشد کمیته موظف است حداکثر طی پانزده (15) روز مسیر را با طرح‌های دردست اجرا، دردست تهیه و آتی شهرداری هماهنگ و به دبیرخانه کمیته اعلام نظر نماید در این خصوص دستگاه نظارت موظف است با تعامل لازم با موسسه متقاضی، طراح، مجری و مشاور شهرداری نسبت به ارائه راهکار اقدام نماید. اعلام نظر دستگاه نظارت ظرف مدت (48) ساعت‌ به دبیرخانه کمیسیون و از طریق دبیرخانه کمیته باید ارجاع شود. موضوع در اولین جلسه کمیسیون مطرح و بعد از تصویب به کمیته حفاری جهت صدور مجوز ارجاع می‌شود. ب ـ چنانچه مسیر حفاری با طرح‌های عمرانی شهری هرگونه تداخلی داشته باشد و یا مسیر حفاری در معابر پر ترافیک شهر قرار داشته باشد باید وفق بند ( الف ) مورد اقدام قرار گیرد . ج ـ چنانچه مسیر حفاری خارج از بندهای(الف) و (ب) باشد، دستگاه نظارت حداکثر ظرف مدت پنج روز اعلام نظر خود را به دبیرخانه کمیته ارسال می‌نماید. د ـ موسسه متقاضی حفاری بعد از پرداخت برآورد اولیه به حسابی که شهرداری تهران معین خواهد نمود و تعهد پرداخت مابقی مبلغ فیش مربوط را به دبیرخانه کمیته ارسال می‌نماید. تبصره دوم (2) دبیرخانه کمیته موظف است موضوع را در اولین جلسه کمیته حفاری مطرح و بعد از انجام هماهنگی‌های لازم نسبت به صدور مجوز اقدام نماید. تبصره سوم (3) دبیرخانه کمیسیون هماهنگی موظف است به منظور هماهنگی فی‌مابین کلیه کمیته‌های حفاری در این خصوص نسبت به تهیه فرم‌های یکسان اقدام و به کمیته‌ها ابلاغ نماید. ماده نوزدهم (19) مرحله نظارت و کنترل نظارت و کنترل برامر حفاری‌ها در چهارمقطع ذیل صورت می‌پذیرد. الف ـ کنترل مسیر حفاری قبل از شروع عملیات ب ـ کنترل و نظارت در زمان اجرای عملیات ج ـ کنترل و نظارت در زمان مرمت د ـ کنترل و نظارت برکار مرمت یافته در سه مقطع زمانی فوق‌الذکر تبصره دبیرخانه کمیسیون به منظور یکسان سازی عملیات چهارگانه فوق در کمیته‌های حفاری موظف به تهیه فرم‌های یکسان می‌باشد. مبحث چهارم: ضوابط تقسیم بندی مراحل مختلف عملیاتی فنی و تعیین مجریان و ناظران هر مرحله

ماده بیستم (20)
مراحل اصلی اجرا مراحل عمده عملیات حفاری و میزان مسوولیت مجریان بخشهای مختلف آن در جدول به شرح ذیل درج شده است. ردیف نوع عملیات دستگاه متقاضی (اجرائی) شهرداری (کنترل و نظارت)
1 تجهیز کارگاه *
2 حفاری *
3 نصب تاسیسات *
4 انجام لایه های تحتانی *
5 انجام لایه های میانی *
6 انجام لایه های فوقانی *
7 ترمیم و روسازی (روکش) *
تبصـره شهرداری می تواند انجام ردیف های ششم (6) و هفتم (7) از جدول فوق را نیز حسب درخواست دستگاه متقاضی حفاری و پس از تشخیص توانایی و تخصص پیمانکار مربوط به دستگاه مذکور تفویض نماید .

ماده بیست و یکم (21)
نحوه تعامل بین شهرداری، دستگاه متقاضی و پیمانکاران و مشاوران (کنترل و نظارت) پیمانکاران دستگاه‌های متقاضی و شهرداری می‌بایست شخصیت حقوقی و حداقل دارای رتبه چهار و مشاوران حداقل دارای رتبه دو از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و مطابق نظر کمیسیون هماهنگی باشند

ماده بیست و دوم (22)
مراحل مختلف کنترل و نظارت و تحویل و تحول موضوعات حفاری شامل موارد زیر می‌باشد :
الف ـ کنترل و نظارت بر حفاری از زمان تجهیز کارگاه تا نصب تاسیسات (نظارت توسط شهرداری).
ب ـ کنترل و نظارت در حین تراکم و خاکریزی و تراکم لایه های تحتانی و میانی (نظارت توسط شهرداری).
ج ـ آزمایش تراکم لایه ها توسط شهرداری و تحویل آن از دستگاه متقاضی پس از تایید دستگاه نظارت.
د ـ تحویل کار جهت انجام لایه فوقانی و روکش به پیمانکار طرف قرارداد شهرداری .
هـ ـ نظارت بر اجرای پیمانکار طرف قرارداد توسط شهرداری . و ـ‌آزمایشات لازم در خصوص تعهدات پیمانکار توسط شهرداری و تحویل از پیمانکار پس از تایید دستگاه نظارت. ت
بصره یکم (1) شهرداری ملزم است با انتخاب و تجهیز دستگاه نظارت و آزمایشگاه نسبت به کنترل و تحویل مراحل مختلف اقدام نماید.
تبصره دوم (2) چنانچه در حین تحویل مرحله بند (ج) اختلافی بین شهرداری و دستگاه متقاضی در خصوص عدم حصول کیفیت مندرج در دستور العمل فنی، پیش آید و شهرداری کارگاه را تحویل نگیرد، دستگاه متقاضی ملزم است ظرف مدت هفت (7) روز بر اساس اهمیت موضوع و فوریت کار نسبت به رفع نقص اقدام نماید و چنانچه نظر کارشناسی دستگاه نظارت شهرداری مورد تایید دستگاه متقاضی نباشد و نسبت به آن اعتراض داشته باشد، شهرداری ملزم است جهت تسریع در سهولت استفاده شهروندان از معبر، پس از کسب مستندات لازم راسا اقدام به ترمیم و اصلاح لایه های تحتانی و میانی نموده و هزینه های اجرایی مترتبه را با لحاظ سی درصد (30%) بالاسری از شرکت متقاضی دریافت نماید.
تبصره سوم (3) باتوجه به اینکه بر اساس آزمایشان و کنترل دستگاه نظارت تحویل و تحول قطعی صورت می‌گیرد ، لذا در صورت بروز خسارات احتمالی پس از اتمام کامل ، جبران خسارات ناشی از عدم اجرای صحیح دستورالعمل‌های فنی بر عهده دستگاه نظارت می‌باشد .
تبصره چهارم (4) در صورت عدم حصول نتیجه رضایت‌بخش از آزمایشات ، هزینه‌های تحمیلی بر عهده دستگاه متقاضی حفاری می‌باشد .
تبصره پنجم (5) چنانچه پس از سه دوره آزمایش، نتایج همچنان فاقد رضایت باشد، دستگاه متقاضی حفاری در آن پروژه فاقد شرایط اجرائی تشخیص داده شده و کار به روال تبصره دوم این ماده انجام می شود.
تبصره ششم (6) صدور مجوز های بعدی برای دستگاه متقاضی موضوع تبصره‌های دوم (2) ، چهارم (4) و پنجم (5) این ماده مشروط به تسویه حساب مورد اختلاف خواهد بود.
تبصره هفتم (7) چهارچوب و فرم اسناد و قراردادها و توافق نامه ها و نحوه تحویل و تحول بر اساس نظر کارشناسی معاونت فنی وعمرانی شهرداری تهران و به روز تهیه می شود. مبحث پنجم: ضوابط و استانداردهای فنی لازم الاجرا ماده بیست و سوم (23) دستورالعمل نحوه حفاری و تجهیزات و ملزومات مورد استفاده به منظور پیشگیری از خسارات جانبی بیشتر به لایه های زیرسازی و روسازی خیابان‌ها در موقع حفاری می بایست موارد ذیل رعایت شود:
الف ـ قبل از اقدام به حفاری لازم است ابتدا سطح مسیر حفاری برش داده شود تا کمترین خسارت به روسازی مجاور وارد شود (این برش باید حداقل معادل ضخامت لایه های آسفالت و یا 15 سانتیمتر عمق داشته باشد).
ب ـ پس از کنترل مسیر برش داده شده توسط دستگاه نظارت، عملیات برداشت آسفالت در خیابان‌های اصلی (با عرض مفید بیشتر از چهار(4) متر) الزاماً میبایستی توسط دستگاه آسفالت تراش و تا حداقل عمق (5 و 10) سانتیمتر و با حداقل عرض نیم متر بیشتر از عرض برش خورده (هرطرف بیست و پنج (25) سانتیمتر اضافه تر) برداشته شود و در محلی که شهرداری تعیین می نماید تراشه های حاصل از آن تخلیه شود.
ج ـ در پیاده روها و حالت‌های خاص (معابر با رویه غیر آسفالتی) و حفاری‌های عرضی و یا معابر فرعی با تأیید دستگاه نظارت نیاز به استفاده از دستگاه آسفالت تراش نمی باشد منتهی می بایست نخاله حاصل از برداشت رویه بلافاصله از محل کار جمع آوری شود.
د ـ در هر صورت بنا بر تشخیص شهرداری (صادر کننده مجوز) در موارد خاص مانند پیاده روها روسازی‌های غیر آسفالتی و عرضی می‌توان از روش‌های دیگر مورد تأیید دستگاه نظارت استفاده نمود.
هـ ـ حفاری ترانشه اصلی می بایست بوسیله کلیه تجهیزات کانال کن (بجز تجهیزات ضربه ای) مانند بیل مکانیکی، دستگاه‌های با تیغه بیل دار دوار و امثال این‌ها انجام گیرد. وـ در صورت تشخیص نامناسب بودن خاک ناشی از حفاری برای انجام عملیات مرمت و یا به هر دلیل دیگر از جانب شهرداری دستگاه حفار ملزم به حمل تمامی خاک مذکور از محل کارگاه به محل مناسب تخلیه می باشد و می بایست بلافاصله اطراف ترانشه بوسیله ابزار مناسب (اعم از نیوجرسی، نرده و ...) و یا سطح آن بوسیله پلیت های فلزی محافظت شود.
زـ دستگاه متقاضی حفاری موظف به رعایت ابعاد حفاری شامل عمق، عرض، محل حفاری و طول مطابق مجوز صادره می باشند و هرگونه تغییر احتمالی می بایست پس از کسب مجوز کتبی صورت گیرد. ح ـ در صورت نیاز به ارائه جزئیات بیشتر در این قسمت موارد بر اساس پیشنهاد کمیته فنی سالیانه به متن دستورالعمل اضافه یا به عنوان ضمیمه اصلاحی قابل اعمال می باشد.

ماده بیست و چهارم (24)
دستورالعمل نحوه نصب و تعبیه تأسیسات از آنجایی که تا کنون سوابق دقیقی از تأسیسات قبلی در معابر در دسترس نمی باشد لازم است موارد زیر توسط دستگاه حفار به هنگام جاگذاری تأسیسات رعایت شود:
الف ـ برای تأسیسات حساس که در صورت برخورد با آن امکان بروز انفجار و یا خسارات مالی و جانی محتمل است، نصب نوارهای فلزی حساس در مسیر تأسیسات الزامی است ارائه روش مشابه که به لحاظ عملکرد مورد تأیید دستگاه نظارت باشد و از طرف دستگاه حفار پیشنهاد شود نیز قابل اقدام است .
ب ـ علاوه بر نصب سیستم‌های حساس لازم است نوارهای پلاستیکی با رنگ بندی ذیل و یا ذکر مشخص نوع تأسیسات در طول مسیر با ارتفاع مناسب از تأسیسات منصوبه استفاده شود. زرد برای برق،قرمز برای گاز، نفت و مشتقات آن،سبز برای مخابرات، بنفش برای فاضلاب و رنگ آبی هم برای آب. ج ـ برای جلوگیری از حفاری‌های مجدد لازم است کلیه کابل‌های برق و مخابرات در غلاف‌های لوله ای به قطر حداقل پنج برابر قطر کابل و یا مجموع کابلها قرار گیرند. د ـ سایر مشخصات احتمالی دیگر بطور سالیانه توسط کمیته فنی قابل اضافه شدن و اصلاح موارد فوق می باشد.

ماده بیست و پنجم (25)
دستورالعمل نحوه خاکریزی و ترمیم پر کردن نوارهای حفاری تأسیسات مختلف را می توان به یکی از روش‌های ذیل انجام داد که نوع آن توسط صادر کننده مجوز تعیین می شود: الف ـ استفاده از مصالح خاکی به روش متراکم نمودن در این روش که فقط برای ترانشه های باز قابل اجرا می باشد، به شرح جزئیات ارائه شده ذیل می توان ترانشه را پر نمود. شکل یک - جزئیات مرمت نوار حفاری ب ـ استفاده از مصالح خاکی به اضافه تثبیت کننده‌های آهکی، سیمانی و ... در این روش که بعد از لایه پوششی می تواند آغاز شود حداکثر در ضخامت های سی (30) سانتیمتری و با جزئیاتی که توسط مشاور طرح ارائه و به تأیید دستگاه نظارت و شهرداری رسیده باشد تا قبل از لایه فوقانی قابل انجام و پس از آن مطابق روش قبلی می بایست لایه فوقانی قشر ده (10) سانتیمتری اساس با تراکم نود و پنج درصد (95%) و سپس لایه های آسفالتی اجرا شود.
ج ـ استفاده از مصالح خاکی به اضافه مصنوعات مسلح کننده خاک مانند انوع ژئوتکستایلها و امثالهم . این روش نیز فقط می تواند جایگزین لایه های میانی باشد، بر اساس مشخصات فنی ارائه شده از جانب مشاور و تأیید شده توسط دستگاه نظارت و شهرداری قابل انجام می باشد. د ـ استفاده از بتن ضعیف (کم عیار) این روش نیز فقط می تواند جایگزین لایه های میانی باشد، بر اساس مشخصات فنی ارائه شده از جانب مشاور و تأیید آن توسط دستگاه نظارت و شهرداری قابل انجام است. در صورت استفاده از امولسیون قیری (قیرآبه) برای لایه پرایمکت می تواند جایگزین لایه فوقانی نیز باشد.بدیهی است مشخصات فنی قیرآبه و نحوه اجرا نیز می بایست توسط مشاور ارائه شود. هـ ـ سایر موارد چنانچه دستگاه متقاضی خارج از این ضوابط پیشنهادی جهت خاکریزی یا پر نمودن ترانشه داشته باشد بعد از تایید در کمیسیون هماهنگی بلامانع است.

ماده بیست و ششم (26)
دستورالعمل نحوه تجهیز کارگاه و انسداد معابر، حمل و نقل و دپوی مصالح ونخاله موارد زیر جهت تجهیز کارگاه و مسائل پیرامون آن باید رعایت شود. الف ـ رعایت کلیه موارد ایمنی و نصب علائم هشدار دهنده و سایر تمهیدات لازم بر اساس آئین نامه های معتبر حفاظتی و ایمنی کارگاهها و دستورالعمل‌ها و ضوابط ترافیکی در حین عملیات (از زمان شروع به تجهیز کارگاه تا زمان تحویل) بر عهده دستگاه متقاضی بوده و چنانچه در طول این مدت هرگونه حادثه ای ناشی از عملیات مذکور رخ دهد مسئولیت کامل آن بر عهده دستگاه متقاضی می باشد.
ب ـ حفاظت از محدوده عملیات اعم از زمان عملیات و یا زمان استراحت و نصب علائم هشدار دهنده در فواصل ابتدا و انتهایی کار و یا حتی جلوتر و عقب تر از محوطه کار (بنابر توصیه های ترافیکی) بر عهده دستگاه متقاضی می باشد. ج ـ چنانچه در محل عملیات نیاز به تجهیز کارگاه موقت باشد دستگاه متقاضی می‌بایست با مشخصات ابعادی که در مجوز قید می شود و با رعایت تمامی ملاحظات اعم از حفظ شکل ظاهری مناسب، رعایت مسایل ایمنی و بهداشتی کارگران گروه‌های اجرایی اقدام نماید. د ـ پیمانکار می بایستی در ابتدا و انتهای مسیر حفاری حداکثر پانصد(500) متری کلیه مشخصات عملیات اعم از دستگاه متقاضی، پیمانکار، مشاور، دستگاه نظارت، زمان عملیات (شروع و خاتمه) و شماره تلفن اضطراری دستگاه متقاضی و پیمانکار را بطور مشخص بر روی تابلوهایی نصب نماید. هـ ـ اصل و یا تصویر مجوز حفاری می بایست دائماً در محل موجود باشد تا در صورت درخواست مأمورین مجاز ارائه شود. و ـ رعایت عدم سد معبر در محل تخلیه خاک و مصالح مصرفی و یا تأسیساتی که قرار است نصب شوند و نیز جلوگیری از گستردگی و پخش هر گونه مصالح در سطح معابر الزامی است و در صورت عدم رعایت موارد فوق شهرداری مجاز است رأساً اقدام به رفع سد معبر نموده و هزینه های مربوط را به هنگام تصفیه حساب به اضافه پانزده درصد (15% ) اخذ نماید. ز ـ پیمانکاران موظفند بصورت مستمر کارگران نظافتچی را در اطراف مسیر بکار بگمارند در غیر اینصورت شهرداری رأساً اقدام و هزینه های مربوط را به اضافه پانزده درصد (15%) به هنگام تصفیه حساب اخذ خواهد نمود. ح ـ پیمانکاران موظف هستند تخلیه مصالح را در زمان اعلام شده در مجوز و یا مجاز در ساخت و سازهای شهری به انجام رسانند علاوه بر آن می بایست بارگیری و تخلیه مازاد مصالح از کارگاه را نیز به شکلی انجام دهند که کمترین مانع در رفت و آمد وسایل نقلیه محدوده عملیات ایجاد شود.

ماده بیست و هفتم (27)
تعیین زمانهای ویژه در ایام سال و شبانه روز برای انجام عملیات با توجه به اینکه در برخی از ایام سال و یا ساعات خاصی از شبانه روز و در مکان های خاص یا عموم سطح شهر گونه های رفتاری شهروندان در حین تردد از معابر متاثر از آن ایام می باشد (مانند روزهای آخر سال، ایام بازگشائی مدارس، پایان هفته در مبادی ورودی و خروجی شهرو...). کمیسیون هماهنگی بر اساس جدولی خاص نحوه، حجم، روش و زمان عملیات اجرائی در این ایام را با ملاحظات مربوط به متقاضیان ابلاغ و نسبت به تعیین آنها اقدام می نماید.

ماده بیست و هشتم (28)
دستورالعمل تدابیر ایمنی حین عملیات موارد ایمنی زیر باید در حین عملیات رعایت شود . الف ـ دستگاه متقاضی می بایست محل دقیق کلیه تأسیسات دیگر قبل از شروع حفاری را مشخص نماید ( مسئولیت ناشی از قصور این بخش بر عهده شهرداری نمی باشد.) ضمناً چنانچه پس از شناسایی و در زمان حفاری هرگونه عیب و نقصی مشاهده شد، لازم است بلافاصله قبل از وارد آمدن خسارت بیشتر نسبت به رفع آن اقدام نماید. ترجیحاً تجهیزات حفاری مکانیکی حداکثر تا فاصله پنجاه (50) سانتیمتری هرگونه تأسیسات غیر مخرب و یک متری تأسیسات گازی و انفجاری(مانند بنزین و نفت و امثالهم ) اجازه کار داشته و برای فاصله های نزدیکتر می بایست عملیات دستی انجام شود. ب ـ دستگاه متقاضی باید تمهیدات لازم جهت عدم برخورد با تأسیسات هوایی را نیز مد نظر قرار دهد تا از این بابت خسارت و یا خطری حادث نشود.
ج ـ دستگاه متقاضی باید موانع زمینی مانند علائم، تابلوها و حتی درختان و امثالهم را با هماهنگی دستگاه های مربوط به هزینه خود موقتاً جابجا نماید تا پس از پایان کار در صورت نیاز در محل قبلی خود نصب شوند، در این راستا باید موانعی را که مستقیماً در مسیر نبوده ولی احتمال سقوط آنها پس از حفاری نیز وجود دارد را مورد توجه قرار دهد. د ـ قبل و حین عملیات حفاری باید توسط دستگاه متقاضی اطمینان حاصل شود که اقدامات هدایت ترافیک مطابق آئین نامه های حوزه ترافیک شهرداری و مورد قبول راهنمایی و رانندگی انجام شود،
ضمناً چراغ‌های چشمک زن هشدار دهنده نیز در مکان‌های مورد نیاز نصب و بخوبی عمل نمایند. هـ ـ دستگاه متقاضی باید تمهیدات لازم جهت جلوگیری از ریزش‌های احتمالی جدار نوار حفاری و یا سقف تونل را بعمل آورد، علی‌الخصوص در مواردی که این عملیات به موازات محل‌های پر تردد انجام می شود. وـ دستگاه متقاضی موظف است اطلاعات لازم مربوط به ضخامت و نوع لایه های حفاری شده از رویه معبر تا انتهای تراز کف را در هر مسیر یادداشت و به کارفرما جهت ثبت در بانک اطلاعاتی معابر ارائه نماید. مبحث ششم: نحوه تعیین و دریافت هزینه ها و جرایم ماده بیست و نهم (29) هزینه صدور مجوز به منظور تامین هزینه هایی از قبیل هزینه های اداری، هزینه های نظارت بر عملکرد پیمانکاران دستگاه متقاضی حفاری و هزینه خدمات اضافی در مدت زمان اجرای پروژه از قبیل نظافت، رفت و روب معبر، جمع آوری زباله و پس ماند نخاله ها، خروج معبر از سرویس دهی کامل و ایجاد اختلال در انجام وظایف شهرداری هزینه ای جهت صدور مجوز از دستگاه متقاضی حفاری دریافت می شود و مبنای محاسبه آن بر اساس موارد زیر است.
الف ـ‌ مساحت حفاری ب ـ که یک عدد بوده و هر ساله توسط شهرداری اعلام می شود. ج ـ ضریبپارامتر ریالی اهمیت معبر که بر حسب معبر و اهمیت آن از نظر تردد از جدول زیر استخراج می شود. نوع معبر ضریب پیاده رو 1 جمع آوری کننده و محلی 3/1 شریانی اصلی و فرعی 7/1 آزادراه و بزرگراه 2 تعاریف مربوط به نوع معبر جدول فوق در تبصره ذیل بند الف ماده یازدهم (11) همین دستورالعمل قید شده است . د ـ ضریب منطقه که بر حسب اهمیت منطقه از نظر جمعیت، رونق اداری و تجاری، تمرکز خدمات و امثالهم بر اساس جدول زیر استخراج می‌شود 20 5/1 تبصره چنانچه حفاری در معابری کهالی 6 3/1 7 الی. منطقه ضریب 21 و 22 1 1 مرز بین دو منطقه است صورت گیرد، میانگین ضرایب دو منطقه ملاک عمل خواهد بود. هـ ـ ضریب نوع حفاری که بر حسب نوع حفاری بر اساس جدول زیر استخراج می‌شود. نوع حفاری ضریب لوله رانی 1 گالری سنتی 2/1 ترانشه باز 4/1 و ـ ضریب مدت حفاری جهت الزام به تسریع در اجرا متناسب با طول زمان اجرا بر اساس جدول زیر در نظر گرفته شود. مدت حفاری ضریب تا یک هفته 1 تا دو هفته 1/1 تا سه هفته 2/1 تا یک ماه 3/1 تا دو ماه 5/1 بیش از دو ماه 7/1 ماده سی‌ام (30) نحوه محاسبه هزینه صدور مجوز با استفاده از ×فرمول زیر هزینه صدور مجوز تعیین می شود. هزینه صدور مجوز= (مساحت حفاری) × (ضریب اهمیت معبر) × (ضریب منطقه) × (ضریب نوع حفاری) × (ضریب مدت حفاری) تبصـره ، هر ساله به پیشنهاد شهرداری و تصویب شورای اسلامی شهرپارامتر ریالی این ماده تهران تعیین و ابلاغ می‌شود. ماده سی و یکم (31) هزینه های مرمتی که توسط شهرداری صورت می گیرد (لایه های فوقانی و روکش) هزینه‌های مرمت نوار حفاری از مرحله‌ای که انجام آن برعهده شهرداری قرار می‌گیرد، بر اساس فهرست‌بهای واحد ترمیم و بازسازی نوار حفاری در معابر شهری که توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور ابلاغ می‌شود و برابر بخشنامه‌های شاخص های تعدیل در هر دوره بهنگام می‌شوند از دستگاه متقاضی حفاری دریافت می‌شود.
تبصره یکم (1) در مرمت نوار حفاری چنانچه شهرداری به منظور جلوگیری از نشست‌های بعدی ناچار به استفاده از روش‌های دیگر به جز آنچه که در فهرست‌بهاء قیمت آن تعیین شده بشود، محاسبه به روش تجزیه قیمت صورت گرفته و مابه‌التفاوت آن با هزینه های مندرج در این ماده جمع می‌شود.
تبصره دوم (2) در حفاری هایی که به طور سنتی به صورت تونل یا گالری صورت می گیرد مبنای محاسبه سطح نقاط حفاری شده جهت منهول، چاه های دسترسی و تنفسی و غیره می باشد.
تبصره سوم (3) شهرداری به منظور امکان اجرای تعهدات ناشی از انجام مرمت، در مرحله صدور مجوز ، هزینه‌های برآورد شده را بطور علی‌الحساب اخذ و پس از اتمام مرمت و اندازه‌گیری کار انجام شده و خسارت وارده و جرائم تاخیرات احتمالی بطور کامل محاسبه و دریافت می‌نماید.

ماده سی و دوم (32)
هزینه های خسارات قهری ناشی از حفاری به منظور جبران خسارات قهری وارده ناشی از حفاری معابر هزینه های زیر علاوه بر هزینه های صدور مجوز و هزینه های مرمتی از دستگاه متقاضی حفاری دریافت می شود . الف ـ به منظور جبران خسارت وارده به جسم و زیرسازی و روسازی راه و بهم خوردن یکپارچگی معبر و جبران خسارات مضاعف وارده بر جوانب کانال در اثر ضربه های ماشین آلات و ابزارهای دستی به میزان 7/1 برابر هزینه های موضوع ماده سی و یکم (31) این دستورالعمل (هزینه مرمت که توسط شهرداری صورت می گیرد) هزینه خسارات قهری در نظر گرفته می شود. ب ـ در صورتیکه عمر آسفالت معبر چهار (4) سال تمام و کمتر باشد، دستگاه متقاضی حفاری علاوه بر هزینه های بند ( الف ) موظف به پرداخت هزینه کامل روکش معبر (فقط هزینه توپکا و بیندر) می‌باشد و چنانچه عمر آسفالت بیش از چهار (4) سال باشد به ازای هر سال اضافه عمر آسفالت بیست درصد (20%) از هزینه روکش کامل کسر و مابقی باید پرداخت شود .
تبصره یکم (1) انجام یک مرحله حفاری توسط یک شرکت متقاضی در معابر با آسفالت نو باعث نمی‌شود که آسفالت کهنه تلقی شود. بنابراین چنانچه بیش از یک شرکت، متقاضی حفاری در یک معبر با آسفالت نو باشد به توالی در طول یکسال، شرکت دوم پنجاه درصد (50%) شرکت اول، شرکت سوم پنجاه درصد (50%) شرکت دوم و بهمین ترتیب الی آخر، موظف به پرداخت هزینه روکش کلی می‌باشند. تبصره دوم (2) در حفاری‌های طولی (غیر از انشعابات و حفاری‌های عرضی) هزینه‌های فوق‌الذکر شامل طول محل حفاری به اضافه پنجاه (50) متر طول در منتهی‌الیه دو طرف نوار خواهد بود و چنانچه منتهی‌الیه نوار بین دو تقاطع ختم گردد پنجاه (50) متر ذکر شده محاسبه نمی‌شود و تقاطع چهارراه ملاک عمل است. در حفاری های عرضی (به غیر از انشعابات اشخاص حقیقی) در صورتی که حفاری عرضی همزمان با حفاری طولی دستگاه متقاضی بوده باشد، مورد بند ( ب ) این ماده یک بار حساب می شود. تبصره سوم (3) در مناطق دهگانه جنوبی شامل مناطق 9-13-14- 15-16-17-18-19-20 و 21 که متقاضیان اشخاص حقیقی و فقط برای انشعابات باشند از پرداخت هزینه‌های بند (الف ) و (ب ) این ماده معاف می‌باشند. تبصره چهارم (4) در حفاری های عرضی برای اشخاص حقیقی متقاضی انشعابات مساحت قابل محاسبه جهت اخذ هزینه روکش آسفالت موضوع بند (ب ) این ماده ، عرض نوار حفاری به علاوه دو و نیم (5/2) متر از هر طرف یا عرض ملک متقاضی هر کدام که کمتر باشد ضربدر عرض معبر می‌باشد. در سایر موارد (غیر از اشخاص حقیقی متقاضی) ملاک محاسبه، عرض نوار حفاری به اضافه بیست (20) متر از هر طرف ضربدر عرض معبر می‌باشد. تبصره پنجم (5) به منظور ارتقاء کیفیت عملیات حفاری با استفاده از روش های جدید در صورت حفاری به روش هایی که به سطح معبر آسیب نرسانده و نیاز به حفر معبر در طول یا عرض کمتر باشد مبنای محاسبه در موضوع خسارات قهری نصف می باشد. در این صورت عرض قابل محاسبه بزرگترین قطر غلاف یا قطر لوله نصب شده می باشد. تبصره ششم (6) موارد مندرج در تبصره سوم ذیل ماده سی و یکم (31) این دستورالعمل (هزینه های مرمتی که توسط شهرداری صورت می گیرد) به این ماده نیز تسری پیدا می کند.

ماده سی و سوم (33)
هزینه های خسارات احتمالی و جرائم چنانچه به دلیل اهمال پیمانکار یا دستگاه متقاضی حفاری به تشخیص شهرداری خساراتی به معابر شهری، فضای سبز، ابنیه و یا سایر تاسیسات وارد آید، میزان خسارت وارده توسط شهرداری برآورد و هزینه آن با اعمال پانزده درصد (15%) ضریب از دستگاه متقاضی حفاری اخذ می شود. تبصـره میزان و مقدار خسارت و جرائم و ... توسط دستگاه نظارت و با استعلام از سایر واحد های زیان دیده اندازه‌گیری شده و بر اساس جداول مصوبه کمیسیون هماهنگی برآورد هزینه می‌شود. ماده سی و چهارم (34) با توجه به وجود دستگاه نظارت و شرح وظایف مربوط که از الزامات این دستورالعمل است، در هنگام تحویل محل حفاری از دستگاه متقاضی حفاری تحویل قطعی صورت می گیرد، لذا جبران خسارات ناشی از اهمال دستگاه متقاضی در اجرای لایه های تحتانی و میانی متوجه او نبوده و مستقیما بر عهده دستگاه نظارت می باشد.

ماده سی و پنجم (35)
چنانچه دستگاه متقاضی حفاری بیش از مدت مندرج در مجوز اتمام کار را معطل نماید ملزم به پرداخت جریمه خسارت تاخیر خواهد بود که بر اساس مصوبه کمیسیون هماهنگی دریافت خواهد شد.